کد مطلب:28191 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:118

توسعه آزادی های مشروع و سازنده












آزادی، نخستین گام در راه تحقّق عدالت و گسترش احترام به حقوق مردم است؛ امّا آزادی سازنده، نه ویرانگر؛ آزادی از بندهای درونی و برونی و به تعبیر قرآن كریم، رهایی از «إصْر»:

«وَیَضَعُ عَنْهُمْ إِصْرَهُمْ وَالأَْغْلَلَ الَّتِی كَانَتْ عَلَیْهِمْ»؛[1].

و از [ دوش] آنان قید و بندهایی را كه بر ایشان بوده است، بر می دارد.

رسولان الهی، مبشّران آزادی بودند و داعیه داران آزادگی. علی علیه السلام، فلسفه بعثت را رهاسازی انسان از كمند بندگان و رساندن آنان به اوج عزّت، و عبادت الهی دانسته است:

إنَّ اللَّهَ - تَبارَكَ و تعالی - بَعَثَ مُحَمّداًصلی الله علیه وآله لِیُخرِجَ عِبادَهُ مِن عِبادَةِ عِبادِهِ إلی عِبادَتِهِ... و مِن وِلایَةِ عِبادِهِ إلی وِلایَتِهِ.[2].

خداوند، - تبارك و تعالی - محمدصلی الله علیه وآله را بر انگیخت تا بندگانش را از بندگی بندگان، به سوی بندگی خود، بیرون بَرَد... و آنان را از ولایت بندگان، به سوی بندگی خود بكشاند.

براساس آموزه های مكتب علوی، همه انسان ها آزادند و هرگز نباید در كمند برده داری و برده آفرینی دیگران، قرار گیرند. روشن است كه آنچه انسان را به بردگی ابرقدرت ها می افكند و او را در كمند بندگی دیگران وا می نهد، اسارت درونی او در كمند هواها و هوس هاست. آن كه از درون آزاد شده و كمند هوس را بریده و بندگی خداوند را پذیرفته است و شأن خود را فراتر از آن یافته كه در چنبر اطاعت كسی چون خودش قرار گیرد، هرگز استقلالش را وا نمی نهد و بردگی را نمی پذیرد. تنها چنین كسی شایستگی آزادی را دارد. به گفته امام علی علیه السلام:

مَن قامَ بِشَرائِطِ العُبودِیَّةِ أهلٌ لِلعِتقِ.[3].

آن كه به شرایط بندگی [ خدا] قیام كند، شایسته آزادی است.

شرایط عبودیت، گردن نهادن به بندگی خداوند و پذیرفتن قوانین الهی است كه هیچ فرایندی جز استقلال، آزادی و حریّت واقعی نخواهد داشت و سرباز زدن از آن، بازگشت به «رقّیت» و «بردگی» است، گرچه با ظاهری آزادی نما.









    1. اعراف، آیه 157.
    2. ر. ك: ص 272، ح 1585.
    3. ر. ك: ص 273، ح 1587.